Vücut kitle indeksi (VKİ), boy ve kiloya dayalı olarak yapılan bir vücut yağı analizidir. Beden Kitle İndeksi (BKİ) olarak da adlandırılır. Vücut yağını doğrudan ölçmez, bunun yerine bir tahmin yapmak için bir denklem kullanır. VKİ, bir kişinin sağlıksız veya sağlıklı bir kiloda olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur.
Yüksek bir VKİ, vücutta çok fazla yağın bir işareti olabilirken, düşük bir VKİ, vücutta çok az yağın bir işareti olabilir. Bir kişinin VKİ'si ne kadar yüksekse, kalp hastalığı, yüksek tansiyon ve diyabet gibi bazı ciddi durumları geliştirme şansı o kadar artar. Çok düşük olması kemik kaybı, azalmış bağışıklık fonksiyonu ve anemi gibi sağlık sorunlarına da neden olur.
VKİ, çocukları ve yetişkinleri vücut ağırlığı sorunları açısından taramada yararlı olsa da, her zaman doğru sonuç vermez. Sporcularda ve çok kaslı vücutlara sahip diğer kişilerde vücut yağ miktarını olduğundan fazla gösterme ihtimali vardır. Ayrıca yaşlı yetişkinlerde ve kas kütlesini kaybetmiş diğer kişilerde vücut yağ miktarını yine farklı gösterebilir.
20 yaş ve üstü yetişkinler, BKİ'lerini aşağıdaki standart ağırlık durumu kategorilerine göre yorumlayabilir. Aşağıdaki vücut kitle indeksi değerleri her yaştan ve vücut tipinden kadın ve erkek için aynıdır:
| VKİ | Ağırlık Durumu |
| 18.5'in altında | Zayıf |
| 18,5 – 24,9 | Normal |
| 25,0 – 29,9 | Kilolu |
| 30.0 ve üzeri | Obez |
Vücut kitle endeksi hesaplama, bir kişinin ağırlığının boyunun karesine bölünmesiyle hesaplanır. İnternette bulabileceğiniz hesaplama programları, sonuçları yorumlamanıza yardımcı olacak ağırlık durumu çizelgeleri de sağlar. Vücut kitle endeksi her yaştan insan için aynı şekilde hesaplanır. Ancak VKİ yetişkinler ve çocuklar için farklı yorumlanır.
VKİ, direkt olarak net şekilde sağlığınızla ilgili bir sonuç ortaya koymaz. Ancak yüksek oranda fikir edinmenize yardımcı olur. Bu noktada Vki ölçümüyle birlikte diğer göstergelere de dikkat etmeniz gerekiyor. Peki vücut kitle indeksi kaç olmalı? Genel olarak çalışmalar gösteriyor ki 18,5 – 24,9 arası ölçülen bir VKİ değeri sağlıklı olduğunuza yönelik biri işarettir.
Kişiler enerji dengesizliğinin bir sonucu olarak kilo alırlar. Vücudun işlevini yerine getirebilmesi için yiyeceklerden belirli bir miktarda enerjiye ihtiyacı vardır. Bu enerji kalori şeklinde elde edilir. Her gün vücudunuzun kullandığı veya "yaktığı" kalori miktarıyla aynı sayıda kalori tükettiğinizde kilonuz genellikle aynı kalacaktır. Yaktığınızdan daha fazla kalori alırsanız, zamanla kilo alırsınız.
Bununla birlikte, ideal kilonuz öncelikle genetik, ayrıca yediğiniz yiyecek türleri ve ne kadar egzersiz yaptığınız tarafından belirlenir. Yüksek bir VKİ'niz varsa, sağlıklı bir kilo durumunda olmanız için onu düşürmeniz önemlidir. Yüksek bir vücut kitle endeksi, aşağıdakiler gibi ciddi sağlık sorunlarına işaret eder:
Sizin de sağlıksız VKİ değeriniz varsa ve sağlıklı bir beslenme süreci için online diyet sayfamı ziyaret edebilir ve online diyetisyen hizmeti alabilirsiniz.
VKİ’nin cinsiyet ve yaşa göre çok fark etmediğini söylemiştik ancak çocuklarda ve gençlerde durum farklı. Peki gençlerde vücut kitle indeksi nasıl olmalıdır? 20 yaş altı kişiler için VKİ farklı yorumlanır. Tüm yaş grupları için aynı formül kullanılırken, çocuklar ve ergenler için çıkarımlar yaş ve cinsiyete göre değişiklik gösterir. Vücut yağ miktarı yaşla birlikte değişir. Aynı zamanda genç erkek ve kızlarda da farklıdır. Kızlar genellikle daha yüksek miktarda vücut yağı alırlar ve bunu erkeklerden daha erken yaparlar.
Çocuklar ve gençler için CDC, VKİ'yi yüzdelik bir sıralama olarak göstermek için yaş büyüme çizelgelerini kullanır. Her yüzdelik dilim, bir çocuğun aynı yaş ve cinsiyetteki diğer çocuklara göre VKİ'sini ifade eder. Örneğin, BMI'si 95. persentilde veya üzerinde olan bir çocuk obez olarak kabul edilir. Bu, aynı yaş ve cinsiyet kategorisindeki çocukların yüzde 95'inden daha fazla vücut yağına sahip oldukları anlamına gelir.
Aşağıdaki tabloda, her bir ağırlık durumu için yüzdelik aralıkları görebilirsiniz:
| Yüzde | Ağırlık Durumu |
| 5'in altında | Zayıf |
| 5 - 85 | Normal |
| 85 - 95 | Kilolu |
| 95 ve üzeri | Obez |
VKİ, vücut şeklindeki doğal değişiklikleri dikkate alarak belirli bir boy için sağlıklı bir ağırlık aralığı verir. Sağlık uzmanları, kilonuzun sağlıklı olup olmadığını değerlendirirken Vücut kitle endeksinizi ölçmenin yanı sıra başka faktörleri de dikkate alır. Kas, yağdan çok daha yoğundur, bu nedenle ağır sıklet boksörler, ağırlık antrenörleri ve atletler gibi çok kaslı insanlar, VKİ'leri obez olarak sınıflandırılsa bile sağlıklı bir kiloda olabilir. Hamileyseniz VKİ'yi bir ölçü olarak kullanmamalısınız.
Diyet programları, tarifler veya size yardımcı olabileceğim herhangi bir şeyle ilgili sorularınız için lütfen benimle iletişime geçin.