Açlık kan şekeri, en az 8 saat açlık sonrası kandaki glikoz seviyesini ifade eder. Genellikle sabah ölçülür. Vücudun kan şekerini ne kadar iyi düzenlediğini gösteren bu değer, diyabet tanısı ve takibinde önemlidir. Normal aralık 70-99 mg/dL'dir; 126 mg/dL ve üzeri ise diyabet belirtisi olabilmektedir.
Genellikle sabah aç karnına, en az 8-10 saatlik açlık sonrası ölçülmektedir. Ölçüm şu şekilde yapılmaktadır:
Bu ölçüm, diyabet tanısı, prediyabet takibi ve kan şekerinin düzenlenmesini izlemek için kullanılmaktadır.
Açlık kan şekeri değeri, vücudun glikozu düzgün bir şekilde düzenleyememesi nedeniyle yükselebilmektedir. Başlıca nedenler şunlardır:
Bu durumların yönetimi için düzenli takip, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir.
Normalde 70-99 mg/dL arasında olmalıdır. Değerin 100-125 mg/dL arasında olması prediyabet, 126 mg/dL ve üzeri olması ise diyabet belirtisi olabilmektedir. Açlık kan şekeri düşüklüğü olduğunda (70 mg/dL'nin altı), vücuda yeterli enerji sağlanamaz. Bu nedenle halsizlik, baş dönmesi ve terleme gibi belirtiler görülebilmektedir. Hem yüksek hem de düşük kan şekeri seviyeleri, sağlığı olumsuz etkileyebilmekte ve uzman kontrolünde yönetilmesi gerekmektedir.
Değerler normal seviyenin üzerinde olduğunda, öncelikle sağlık uzmanına danışarak durumun nedeni belirlenmelidir. Prediyabet veya diyabet tanısı varsa, kan şekerini kontrol altına almak için düzenli takip yapılmalıdır. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları benimsenmelidir. Düşük glisemik indeksli besinler tüketmek, egzersiz yapmak ve kilo kontrolü sağlamak kan şekeri seviyelerini dengeler. Gerekirse doktor önerisiyle ilaç veya insülin tedavisi başlatılabilmektedir. Ayrıca stres yönetimi ve yeterli uyku gibi yaşam tarzı değişiklikleri de olumlu katkı sağlar. Erken önlem almak, diyabetin ilerlemesini ve komplikasyonlarını önlemede kritik öneme sahiptir.
Yaşam tarzı değişiklikleri ve doğru alışkanlıklar önemlidir. Dengeli bir beslenme düzeni oluşturmak, düzenli egzersiz yapmak ve stres yönetimine özen göstermek önemlidir. İşte uygulanabilecek adımlar:
Bu adımları takip ederek açlık kan şekerinizi sağlıklı bir aralıkta tutabilir. Uzun vadede diyabet riskini azaltabilirsiniz.
Açlık kan şekeri yüksekliği olduğunda, düşük glisemik indeksli gıdalarla zengin, dengeli bir diyete odaklanılmalıdır. Rafine şeker ve karbonhidratlardan kaçınılmalıdır. Tam tahıllar, sebzeler, sağlıklı yağlar ve kaliteli protein kaynakları tercih edilmelidir. Ayrıca, işlenmiş gıdalardan uzak durulmalıdır. Bu diyet, kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olur ve insülin direncini azaltır.