Ayva (Cydonia oblonga), Asya ve Akdeniz'in çeşitli bölgelerinde bulunan bir meyvedir. Antik Yunanistan ve Roma devirlerinde sevgi ve doğurganlığın sembolü olarak kullanılmıştır. Günümüzde çok daha az yaygın olmasına rağmen ayva, elma ve armut gibi popüler meyvelerin yakın akrabasıdır. Onlarca yıldır geleneksel tıpta kullanılmaktadır ancak faydalarına ilişkin bilimsel araştırmalar henüz başlangıç aşamasındadır.
Ayva ağacı sert sarı meyveli bir ağaçtır. Meyveleri reçel ve unlu mamullerde yenir. Meyveleri ve yaprakları ilaç olarak kullanılmıştır. Ayvada bulunan bazı kimyasallar, bağışıklık sisteminin alerjik reaksiyonlara neden olan maddelere verdiği tepkiyi değiştirebilmektedir. Çocuklarda geçmeyen mide yanması için kullanılmaktadır. Ayrıca sabah bulantısı, saman nezlesi, mide ülseri ve diğer birçok durum için kullanılmaktadır ancak bu diğer kullanımları destekleyen iyi bir bilimsel kanıt bulunmamaktadır.
Batı Asya, Türkiye, Gürcistan, İran, Ermenistan ve Afganistan ana üretildiği bölgelerdir. Türkiye en büyük üreticisidir.
Peki kokusu kendine has bir meyve olan ayva neye iyi gelir?
Ayva faydaları ile sıkça tüketilen ve sevilen bir meyvedir. Başlıca faydalarını şu şekilde sıralıyoruz:
Ayvanın besin değeri oldukça yüksektir. Ayrıca ayva kalori değeri ile de ideal bir besindir.
Ayvanın birçok farklı çeşidir vardır. Bazıları olgunlaştığında armut veya elma gibi çiğ olarak yenilebilmektedir. Ancak çoğu çiğ yenemeyecek kadar sert ve acıdır, bu nedenle pişirmek gerekir. Genel olarak bir tencerede çatalla kontrol ederek yumuşayıncaya kadar kaynatmak en idealidir.
Ayrıca fırında kavrulur ve reçel, jöle, turta vb. ve ayrıca ayva muhallebi için kullanılmaktadır. Çiğ yenirse tadı ekşi sert bir elma gibi olur. Eğer çiğ yenebilen bir ayva almadıysanız mutlaka pişirip tüketmeyi deneyin.
Ayva genel olarak dünyada çok yaygın bir meyve değildir. Daha çok bizim coğrafyamızda tüketilmektedir. Bu nedenle, üzerinde yapılan çok fazla bilimsel çalışma da bulunmamaktadır. Bu sebeple genel olarak şu durumda tüketilmemelidir diye bir söylem bulunmuyor.
Ancak her gıdada olduğu gibi bu meyveyi de tüketirken aşırıya kaçmamalıyız. Eğer tükettikten sonra sorun yaşarsanız mutlaka bir uzmana başvurun.
Bu sorunun cevabı kişiden kişiye göre değişmektedir. Çünkü her diyet kişiye özeldir. Ayvanın birçok sağlık faydasının yanında sağlık durumunuza göre sizin için uygun olmama durumu da olabilir. Bu sebeple diyet sürecine başlamadan önce sizden anamnez formu doldurmanızı istiyorum. Bu sayede sizi ve sağlık durumunuzu yakından inceleme fırsatım oluyor. Bunun sonucunda da hangi gıdaların size uygun olduğunu belirliyoruz.
Ayva birçok hastalık için önleyici bir meyve olarak tüketilebilmektedir. Ayvanın iyi geldiği hastalıklardan bazıları şunlardır: