Mineral nedir sorusu bugünün ayrıntılı işleyeceğimiz konusu. Mineraller vücudumuzun gelişmesi ve düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğu besinlerde bulunan inorganik maddedir. Bu yüzden online diyette de mineral yönünden zengin çeşitli besinleri dahil ediyoruz. Online diyetisyen hizmeti sürecinde hazırladığım programlarda her mineralin vücuttaki farklı görevleri olduğunu danışanlarımla sıkça paylaşıyorum. Ayrıca diyette çeşitliliğin önemi bu noktada tekrar karşımıza çıkıyor. Çünkü bir mineral başka bir mineralin yerini dolduramaz. Bu yüzden bütün minerallerin diyet planına dahil edilmesi gereklidir. Kişiye özgü hazırladığım diyet programlarımda eksiklik olan minerali tamamlamak ise ilk hedefim.
Mineraller yaşamın devamlılığının için diyet ile alınması elzem olan mikro besinlerdir. Şimdi mineral nedir sorusuyla başlayalım. Çünkü mineraller vücutta üretilemez. Özellikle mineraller insan vücudunun düzgün çalışmasını sağlar. Ayrıca kemik, diş, kan ve kas dokularında mineral bulunur. Ek olarak birçok farklı vücut fonksiyonlarında da mineraller görev alır. Beslenmede yeterince mineral alınmadığında baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik gibi durumlar olur. Ayrıca minerallerin yerine konmaması da guatr, anemi, ishal gibi hastalıklara neden olur.
Mineraller birçok yaşamsal faaliyetlerde görev alır ve farklı mekanizmalarda görev alır. Şimdi de biraz minerallerin görevlerini öğrenelim.
Mineral nedir sorusundan sonra en çok sorulan sorulardan biri de mineral çeşitleri nedir sorusudur. Vücudun gereksinime göre makromineraller ve mikromineraller gereklidir. Makromineraller büyük miktarlarda ihtiyaç duyulan minerallerdir. Sodyum, kalsiyum, klorür, magnezyum, potasyum, fosfor ve kükürt makrominerallerdir. Bunlar metabolizmada çok önemli fonksiyonlarda görev alır. Bu yüzden diyetinize mutlaka makromineral kaynaklarını ekleyin. Çünkü minerallerin eksikliği ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Örneğin yetersiz iyot alımında hormonal bozukluklar görülür. İz mineraller yani mikromineraller az miktarda gerekli olan minerallerdir. Mikromineraller arasında florür, kobalt, bakır, iyot, çinko, demir, manganez ve selenyum bulunur. Ancak mikromineraller tüketim miktarına çok dikkat edilmelidir. Çünkü aşırı alınımında mineral toksisitesi gelişir. Bu durum bulantı, ishale ve birçok ciddi hasar neden olabilir.
Bu soru mineral nedir sorusunun peşi sıra hemen akıllara geliyor. İşte birbirinden farklı fonksiyonlar ile görev alan minerallerin vücudumuzdaki işlevleri!
Kan basıncını dengeler.
Vücuttaki sıvı dengesinin korunmasına yardımcı olur. Ek olarak sinir uyarılarını ve kas kasılmalarını kontrol ederBöylece kas ve sinir sisteminin düzgün çalışmasını sağlar.
Bağ dokusunda yer alır. Bu yüzden eklem sağlığı için önemlidir.
Krom insülinin aktivitesini destekler.
Mineral nedir sorundan bahsettik. Şimdi de mineralleri diyete nasıl ekleyebiliriz bunu açıklayalım.
Kalsiyum: Süt, yoğurt, yeşil yapraklı sebzeler, pekmez, kuruyemiş, peynir, badem, havuç, süt, brokoli, konserve balık, papaya, sarımsak, kaju
Klorür: Sofra tuzu, süt, fıstık ve soya sosu
Bakır: Yengeç, ıstakoz, tam tahıllar, midye, istiridye, kuruyemiş, baklagiller
İyot: Süt ürünleri, tahıllar, deniz ürünleri, iyotlu tuz, yumurta, iyot içeren besinler
Demir: Kırmızı et, kümes hayvanları, yumurta, kurubaklagiller, kuru meyve, yeşil yapraklı sebzeler, kuru üzüm, yumurta
Magnezyum: Kuruyemişler, yağlı tohumlar, tahıllar, kurubaklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, deniz ürünleri, ton balığı, çikolata, ananas, enginar
Sodyum: Sofra tuzu, peynir, süt, soya sosu ve işlenmemiş et
Fosfor: Mantar, süt, çikolata, yoğurt, somon, et, kaju, yulaf, balık, fasulye, kabak, ceviz, havuç ve badem
Potasyum: Yeşil yapraklı sebzeler, çay, kurubaklagiller, et, kuruyemiş, kuru meyve, patates, pekmez, ıspanak, elma, portakal, domates, papaya, muz, limon, kereviz, mantar, kuru üzüm, ananas, pirinç
Selenyum: Deniz ürünleri ve sakatatlar
Çalışmalara göre, yetersiz ve dengesiz beslenme, fazla alkol tüketimi, ilaç kullanımı gibi birçok faktör vücutta mineral eksikliğine neden olur. Bu yüzden mineral eksikliğini önlemek için sağlıklı ve dengeli bir diyet uygulanmalıdır. Ancak mineral eksikliği görüldüğünde tedavi diyet ile yalnız başına çözülmeyebilir. Ancak böyle durumda doktorunuza danışarak eksikliği olan mineral takviye olarak alınmalıdır. Ayrıca su tüketimi yeterli mineral alımında çok önemlidir. Çünkü su sodyum, magnezyum, kalsiyum, potasyum gibi birçok önemli mineral içerir. Bu yüzden yeterli su tüketimi yeterli mineral alımını sağlar. Ek olarak sıvı ve elektrolit dengesini düzenler. Ayrıca maden suyu de zengin mineral içeriğine sahiptir.
Mineraller özellikle takviye olarak fazla alındığında tehlikelidir. Çünkü aşırı düzeyde mineral alımı zararlı etkilere neden olur.