Ödem Nedir? Ödem Nasıl Atılır?
Ödem Nedir?
Kişilerin sıklıkla karşılaştığı ve genellikle rahatsızlık verem bir durumdur. Günümüzde de birçok insan ödem nedir sorusunu sormaktadır. Peki ödem ne demek? En basit haliyle vücut dokularında tutulan çok fazla sıvının neden olduğu şişliktir. Vücudun herhangi bir bölümünü etkileyebilmektedir. Ancak bacaklarda ve ayaklarda ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. İlaçlar ve hamilelik de ödemlere neden olur. Konjestif kalp yetmezliği, böbrek hastalığı, venöz yetmezlik veya karaciğer sirozu gibi bir hastalığın sonucu olarak da meydana gelir. Diyet sürecinde az tuz tüketimi ödemi azaltır.
Ödem Neden Olur?
Dolaşım sorunları, enfeksiyon, doku ölümü, yetersiz beslenme, toplam vücut sıvısının aşırı yüklenmesi ve elektrolit sorunlarından kaynaklanabilmektedir. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok ödem nedeni vardır.
- Kalp yetmezliği
- Böbrek hastalığı veya böbrek hasarı
- Karaciğer hastalıkları
- Bazı ilaçlar
- Gebelik
- Diyet faktörleri
- Diyabet
- Beyni etkileyen durumlar
- Alerjiler
- Ekstremitelerle ilgili sorunlar
- Uzun süreli hareketsizlik
- Yüksek rakımda bulunma
- Enfeksiyon veya iltihaplanma
- Menstrüasyon ve premenstrüasyon
- Doğum kontrol hapları
- Menopoz
- Tiroid hastalıkları
Ödemin Belirtileri Nelerdir?
Semptomlar genel olarak altta yatan asıl nedene bağlıdır, ancak şişlik, gerginlik ve ağrı yaygın olarak görülmektedir. Başlıca ödem belirtileri şunlardır:
- Şiş, gergin ve parlak cilt
- Cilde bir süre bastırınca çukur oluşması
- Ayak bileklerinin, yüzün veya gözlerin şişmesi
- Eklemlerde sertlikler
- Kilo alımı veya kilo kaybı
- İdrarda azalma
- Dolgun el ve boyun damarları
- Görsel anormallikler
Semptomlar, bir kişinin sahip olduğu ödem türüne ve vücudun hangi bölümünü etkilediğine de bağlı olarak değişmektedir.
Çeşitleri Nelerdir?
Ödem çeşitleri birden fazladır. Her bir çeşidi farklı sağlık durumlarının göstergesidir.
- Periferik ödem: Bu çeşit ayakları, ayak bileklerini, bacakları, elleri ve kolları etkiler. Semptomlar şişme, şişkinlik ve vücudun belirli kısımlarını hareket ettirmede zorluktur.
- Pulmoner ödem: Bu, akciğerlerde aşırı sıvı birikerek nefes almayı zorlaştırdığında meydana gelir. Bu, konjestif kalp yetmezliği veya akut akciğer hasarından kaynaklanabilmektedir. Ciddi bir durumdur, tıbbi bir acil durum olabilir ve solunum yetmezliğine ve ölüme yol açabilmektedir.
- Serebral ödem: Beyinde oluşur. Birçoğu potansiyel olarak yaşamı tehdit eden çeşitli nedenlerle olur. Semptomları şunlardır:
- Baş ağrısı
- Boyun ağrısı veya sertliği
- Tam veya kısmi görme kaybı
- Bilinç veya zihinsel durumdaki değişiklikler
- Mide bulantısı
- Kusma
- Baş dönmesi
- Makula ödemi: Bu, diyabetik retinopatinin ciddi bir komplikasyonudur. Gözün ayrıntılı, merkezi görmeyi sağlayan kısmı olan makulada şişme meydana gelir. Kişi, merkezi görüşündeki ve renkleri nasıl gördüğündeki değişiklikleri fark edebilmektedir.
- Pitting ödemi: Periferik ödemde oluşabilen bu tip ile cilde uygulanan basınç ciltte bir girinti veya çukur bırakır.
- Periorbital ödem: Bu, göz veya göz çevresinde iltihaplanma ve şişlik anlamına gelir. Şişkinlik sıvı birikmesinden kaynaklanır ve genellikle geçicidir.
Ödeme Neden Olan Hastalıklar Nelerdir?
Ödeme neden olan hastalıklar ve durumlar başlıca şunlardır:
- Kalp yetmezliği
- Böbrek hastalıkları
- Karaciğer hastalıkları
- Diyabet
- Alerjiler
- Menstrüasyon ve premenstrüasyon
- Menopoz
- Tiroid hastalıkları
Ödemin Neden Olduğu Hastalıklar Var Mıdır?
Ödem tedavi edilmezse çeşitli hastalık ve sorunlara yol açar. Bu sorunların başlıcaları şunlardır:
- Ağrılı şişlik
- Sertleşme ve yürüme zorluğu
- Gergin, kaşıntılı cilt
- Şişlik bölgesinde enfeksiyon
- Doku katmanları arasında yara izi
- Zayıf kan dolaşımı
- Arterlerde, damarlarda ve eklemlerde elastikiyet kaybı
- Ciltte ülserasyonlar
Altta yatan herhangi bir durumun daha ciddi hale gelmesini önlemek için tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulabilmektedir.
Ödem Nasıl Geçer? Vücuttan Ödem Nasıl Atılır?
Bazı metodlar ödemi azaltmaya veya önlemeye yardımcı olmaktadır. Ödem nasıl atılır sorusuna cevap olabilecek bazı seçenekler şunlardır?
- Tuz alımını azaltmak
- Kilo verme
- Düzenli egzersiz yapmak
- Dolaşımı iyileştirmek için mümkün olduğunda bacakları kaldırmak
- Destekleyici çoraplar giymek
- Çok uzun süre oturmamak veya ayakta durmamak
- Seyahat ederken düzenli olarak kalkıp yürümek
- Sıcak banyolar, duşlar ve saunalar gibi aşırı sıcaklıklardan kaçınmak
- Soğuk havalarda kalın giyinmek
Bunlara ek olarak fizyoterapistten de destek alabilirsiniz. Oksijen, bazı ödem türlerinin tedavisinde yararlı olabilmektedir.
Ödem Atıcı Besinler Nelerdir?
Besinleri tüketmek probleminizi çözmenize büyük oranda yardımcı olur. Besinlerin başlıcaları şunlardır:
- Kepekli tahıllar
- Ispanak
- Deniz sebzeleri
- Balık gibi yağsız protein kaynakları
- Zeytinyağı
- Kuşkonmaz
- Maydanoz
- Pancar
- Üzüm
- Yeşil fasulye
- Yaban mersini
- Kiraz
- Domates
Ödem Attırıcı Beslenme Önerileri
Ödem sorununuz varsa, diyetinizi değiştirmek ve semptomlarından kurtulmanın yollarından biridir. Yapmanız gereken ilk şey, mevcut diyetinize bir göz atmak. Sodyum oranı yüksek yiyecekler tüketiyor musunuz? Yeterli protein ve B vitamini alıyor musunuz? Ne kadar su içiyorsunuz? Bunların hepsi, uygun bir diyete karar vermeden önce cevaplamanız gereken sorulardır.
Diyetinizde çok fazla sodyum alıyorsanız, bu ödem artırıcı bir faktördür. Sodyum, vücudunuzun çalışması için ihtiyaç duyduğu sıvıları tutmasına yardımcı olur, ancak fazla sodyum, aşırı sıvı tutulmasına neden olabilmektedir. İşlenmiş gıda satın almak yerine evde kendi yemeğinizi hazırlayarak sodyumu azaltmayı denemelisiniz. Diyetinizden ödün vermeden yemeğinizin yeterli tada sahip olduğundan emin olmak için kullanabileceğiniz düşük sodyumlu baharat çeşitleri de vardır.
Protein ve B vitamini açısından yüksek yiyecekler yemek de tedavide yardımcı olur. Bu değişiklikler, mevcut diyetinize ve neye alerjiniz olduğuna bağlı olarak farklı sonuçlar verebilmektedir. Bu noktada size özel diyet programı büyük önem arz etmektedir.