Sağlıklı yaşam tüm toplumun arzusudur ve gelişmiş ülkelerdeki en endişe verici ortak noktalardan birinin obezitedir. Ayrıca sedanter yaşam tarzı, dengesiz beslenme, alkol ve tütün kullanımı giderek obezite sıklığını arttırıyor.
Erken evrelerinde tedavi edilmeyen obezite, uzun vadede kanser, kardiyovasküler hasarlara, diyabet gibi kronik hastalıklara ve bulimia ve anoreksiya gibi ciddi psikolojik bozukluklara dönüşecektir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından bu konuda çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Buna göre, dünyada meydana gelen 36 milyon ölümün %63’ü, fiziksel aktivite eksikliği, tütün kullanımı ve sağlıksız beslenme gibi faktörlerden kaynaklanan kronik hastalıklardan kaynaklanmaktadır.
İşte sağlıklı bir yaşam sürmek için kaçınmanız gereken 6 şey.
Sedanter bir yaşam tarzı, dünyadaki obezitenin ana nedeni ve dördüncü risk faktörüdür. Ayrıca dünya nüfusunun %60’ı gerekli fiziksel aktiviteyi yapmıyor. Bunun nedeni işte ve ev içi aktivitelerde hareketsiz davranışların artmasıdır. Egzersiz yapmak yüksek tansiyon, koroner kalp hastalığı, felç, meme kanseri, kolon kanseri ve depresyon riskini azaltmaktadır.
Sağlıksız beslenme ve fiziksel hareketsizlik, hipertansiyon, hiperglisemi (artmış kan şekeri), hiperlipidemi (kandaki aşırı yağ), obezite ve kardiyovasküler hastalık ve kanser gibi kronik hastalıklar için ana risklerdir. DSÖ’ye göre, yılda 1,9 milyon ölüm hareketsizliğe ve 2,7 milyon ölüm ise yetersiz gıda bağlanıyor.
Toplum tarafından kabul edilen bu yaygın uygulama her yıl dünya çapında 6 milyon insanı öldürüyor. Sigara, kardiyovasküler ve akciğer hastalıkları ve kanser için ana risk faktörlerinden biridir. Yaşam tarzı değişikliği önerilerinde sigarayı bırakma her zaman dikkate alınmalıdır. Diyet sürecinde sigara tüketen kişilerin ideal ağırlıklarına ulaşmaları daha uzun zaman alıyor. Ayrıca diyet yaparken spor düzenini oturtabilmek için sigara tüketmiyor olmak da oldukça önemli. Özellikle nefes sorunlarına yol açtığı için içilmemesi bu noktada da önem arz ediyor.
Alkollü içeceklerin aşırı tüketimi yılda 2,5 milyon ölüme neden olmaktadır. Alkolizmle ilgili en yaygın kronik hastalıklar karaciğer sirozu, kardiyovasküler hastalıklar, çeşitli kanser türleri ve nöropsikiyatrik bozukluklardır. Ayrıca bu yaşam tarzı sadece bireyin kendisini etkilemekle kalmaz. Aile içi şiddet yoluyla aile çevresine de yansımakta ve trafik kazaları yoluyla başkalarında yaralanmalara veya ölümlere neden olmaktadır.
Kötü uyku obezite riskini artıran rahatsızlıklardan biridir. Nüfusun %40’ı sirkadiyen uyku döngülerine uymuyor. Bu uyku ve dinlenmede kronik değişikliklere neden oluyor.
6-8 saat arası uyumak insan için hayati önem taşır. Aynı zamanda bu uyku saatlerinin metabolizmamızın dinlenmek için daha iyi durumda olduğu, yani akşam 8:00’den sonra, kortizol seviyesi düştüğünde gerçekleşmesi de çok önemlidir.
Stres, bir hastalıktan çok bir savunma mekanizmasıdır. Doğru yönetilirse belirli olumsuz koşullara daha yaratıcı tepki vermemize yardımcı olur. Bununla birlikte, stres seviyelerini kontrol etmemek, yaşam kalitenizi ve yaşam tarzınızı etkileyebilecek komplikasyonları tetikleyebilir. Bu doğrultuda zayıf stres yönetimi ile ilgili hastalıklar: gastrit, obezite, yüksek tansiyon ve şiddetli psikoz şeklindedir.
Nişastalı karbonhidratlar, yediğiniz yiyeceğin üçte birinden biraz fazlasını oluşturmalıdır. Patates, ekmek, pirinç, makarna ve tahılları içerir. Kepekli makarna, kahverengi pirinç veya kabuklu patates gibi daha yüksek lif veya kepekli çeşitleri seçin.
Her gün en az 5 porsiyon çeşitli meyve ve sebze yemeniz önerilir. Taze, dondurulmuş, konserve, kurutulmuş veya suyu sıkılmış olabilirler.
Balık iyi bir protein kaynağıdır ve birçok vitamin ve mineral içerir. En az 1 porsiyon yağlı balık olmak üzere haftada en az 2 porsiyon balık yemeyi hedefleyin.