Günümüzde birçok kişi, düzenli beslenmeye çalışıyor. Ancak zaman zaman aşırı yeme isteği ile baş başa kalabiliyor. Bu durum sadece fiziksel açlıktan kaynaklanmamaktadır. Aynı zamanda duygusal, çevresel ve psikolojik faktörler de etkili olmaktadır. Peki aşırı yeme isteği tam olarak nedir ve bunu nasıl kontrol altına alabiliriz tüm detayları ile inceleyelim.
Aşırı yeme isteği, vücudun gerçekte ihtiyacı olmadığı miktarda yiyecek tüketme arzusudur. Bu durum genellikle fiziksel açlıktan ziyade duygusal veya psikolojik tetikleyicilerle ortaya çıkar. Bir anda gelen yeme arzusu, kişinin tok olmasına rağmen devam edebilmektedir. Bu sebeple kişi, kontrol etmekte güçlük yaşayabilmektedir.
Aşırı yemek, kısa süreli bir rahatlama hissi vermektedir. Ancak genellikle sonrasında pişmanlık, şişkinlik, huzursuzluk ve suçluluk duygularını beraberinde getirmektedir. Sürekli tekrarlandığında beslenme düzenini bozarak hem kilo artışına hem de sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Bu nedenle aşırı yeme isteğinin altında yatan sebepleri anlamak önemlidir.
Fizyolojik, psikolojik ve çevresel birçok faktörden kaynaklanabilmektedir:
Aşırı yeme isteğinde altta yatan nedeni belirlemek önemlidir. Bu şekilde nedene yönelik uygun bir beslenme ve yaşam tarzı planı oluşturulmaktadır.
Bu durumu kontrol altına almak için düzenli ve dengeli beslenme gerekmektedir. Öğünlerde yeterli protein, lif ve sağlıklı yağlara yer verilmelidir. Dengeli beslenme kan şekeri dengesini korur. Ani açlık krizlerini önler. Uzun süre aç kalmaktan kaçınmak, ara öğünlerle metabolizmayı desteklemek önemlidir.
Psikolojik faktörlerle başa çıkmak da sürecin bir parçasıdır. Stres yönetimi, yeterli uyku ve duygusal açlıkla fiziksel açlığı ayırt edebilmek yardımcıdır. Yemek yerken bilinçli olmak, porsiyon kontrolü sağlamak da aşırı yeme davranışını azaltır.
Aşırı yeme isteği, çoğu zaman duygusal durumlarla bağlantılıdır. Stres, üzüntü, öfke, yalnızlık gibi duygular kişiyi yemeğe yönlendirebilir. Bu durumda kişi, fizyolojik açlıktan değil, duygusal boşluğu doldurma isteğiyle yemek yer. Bu döngü zamanla alışkanlık haline gelebilir. Bu sebeple kilo kontrolü zorlaşır. Duygusal açlıkla başa çıkmak için kişinin farkındalık kazanması gerekir. Stresle sağlıklı yollarla baş etme noktasında ve gerektiğinde bir uzmandan destek alması önemlidir.
Hem fiziksel sağlığı hem de psikolojik dengeyi olumsuz etkiler. Bu isteği kontrol altına almak için bazı basit ama etkili adımlar atılabilir. İşte başa çıkmanıza yardımcı olabilecek çözüm önerileri: