Protein Nedir, Protein İçeren Besinler Nelerdir?

• 9 April 2023

Protein Nedir, Protein İçeren Besinler Nelerdir?

Protein, vücutta birçok kritik rol oynayan büyük, karmaşık moleküllerdir. Hücrelerdeki birçok görevde yer alırlar. Vücudun doku ve organlarının yapısı, işlevi ve düzenlenmesi için gereklidir.

Proteinler Ne İşe Yarar?

Vücudumuz, her biri belirli bir işleve sahip binlerce farklı proteinden oluşur. Birçok enzim, hormon ve bağışıklık hücrelerinden salgılanan aktif proteinlerin yanı sıra hücre ve dokularımızın yapısal bileşenlerini oluşturan proteinler bulunmaktadır. Vücut proteinleri, hayatımız boyunca sürekli olarak onarılmakta ve değiştirilmektedir. Bu süreç protein sentezi olarak bilinmektedir. Hücre ve doku büyümesi için gerekli olduğundan, çocukluk, ergenlik, hamilelik ve emzirme gibi hızlı büyüme veya artan gereksinim dönemlerinde yeterli alımı önemlidir.

Çeşitleri Nelerdir?

Proteinler söz konusu olduğunda, her bir protein molekülünü oluşturan 20 farklı amino asit vardır. Proteinler esansiyel olmayan amino asitler ve esansiyel amino asitler (EAA'lar) olarak 2 gruba ayrılmaktadır. Esansiyel olmayan amino asitler vücut tarafından doğal olarak üretilmektedir. Esansiyel amino asitler vücut tarafından doğal olarak üretilmezler. Besin veya takviye yoluyla tüketilmelidir.

Proteinlerin İsimleri ve Özellikleri Nelerdir?

Taşıyıcı proteinler: Bu proteinler, hücreler içinde ve vücutta atomları ve küçük molekülleri bağlar ve taşır.Serum albümin, en iyi bilinen taşıyıcı proteindir. Bilirubin, kalsiyum, yağ asitleri ve birçok ilaç serum albümine bağlanarak taşınır. Hemoglobin, oksijen taşır. Lipoproteinler, lipid taşır. Transferin ise demir taşıyan önemli taşıyıcı protein örnekleridir.

Kontraktil proteinler: Kasılabilen veya kendiliğinden hareket edebilen proteinlerdir. Kas kasılması ve hareketinden sorumludur. Miyozin ve aktin, iskelet sistemde görev alan proteinlerdir.

Yapısal proteinler: Hücre zarının ve organellerin yapısına katılan proteinlerdir. Kolajen, elastin yapısal proteinlerdir.

Düzenleyici proteinler: Düzenleyici proteinler farklı hücreler, dokular ve organlar arasındaki biyolojik süreçleri koordine etmek için sinyaller iletir. İnsülin, büyüme hormonu gibi bazı hormonlar düzenleyici proteinlerdir. 

Savunma  proteinleri:  Antikorlar, vücudu antijenlere veya yabancı istilacılara karşı koruyan savunma proteinleridir. Savunma proteinleri bağışıklık sistemi güçlendirir. Vücudun korunmasını sağlar.

Proteinin Görevleri Nelerdir?

• Proteinlerin metabolizmada birçok görev üstlenmektedir. Organların ve dokuların yapı taşıdır.
• Büyüme ve gelişme dönemlerinde yeni dokuların yapımında görevlidir.
• Yıpranan dokuların onarılmasını sağlar.
• Sinirsel uyarıların iletiminde görevlidir.
• Vücudun hastalıklara karşı dayanıklılığını sağlar.
• Kanın pıhtılaşmasını sağlar.
• Enzimlerin ve hormonların yapımında rol alır.
• Lifli proteinler olarak bilinen bir protein sınıfı, vücudunuzun çeşitli bölgelerine yapı, güç ve esneklik sağlar.
• Önemli bir enerji kaynağıdır.

Protein İçeren Besinler Nelerdir?

• Kırmızı etler: Sığır eti, kuzu eti, dana eti
• Kümes hayvanları: Tavuk, hindi, ördek
• Balık ve deniz ürünleri: Balık, karides, yengeç, ıstakoz, midye, istiridye, deniz tarağı
• Süt ürünleri: Süt, yoğurt, peynir, kefir
• Yağlı tohumlar: Badem, çam fıstığı, ceviz, fındık, kaju fıstığı, kabak çekirdeği, susam
• Baklagiller: Kuru fasulye, mercimek, nohut, börülce

Protein İçeren Besinlerin Vücut İçin Önemi Nedir?

Protein hangi besinlerde bulunur sorusunu yanıtladık. Peki protein içeren besinlerin sağlığımız için önemi nedir sorusuna cevap verelim. Proteinler vücudunuzun hücreleri onarmasına ve yenilerini yapmasına yardımcı olmak için gereklidir. Ayrıca çocuklarda, gençlerde ve hamile kadınlarda büyüme ve gelişme için önemlidir.

Proteinin Faydaları Nelerdir?

• İştah ve açlık düzeylerini azaltır.
• Kas öncelikle proteinden yapılmaktadır. Yeterli protein alımı, kilo verme sırasında kas kaybını azaltırken kas kütlesi ve gücü kazanmanıza yardımcı olur.
• Kemik sağlığına faydalıdır. Daha fazla protein tüketen insanlar, daha iyi kemik sağlığına ve yaşlandıkça osteoporoz ve kırık riskini azaltır.
• Yüksek protein alımı metabolizmanızı önemli ölçüde hızlandırır ve gün boyunca daha fazla kalori yakmanıza yardımcı olur.

Aşırı Protein Alımı Zararlı mıdır?

Aşırı çok yüksek protein alımını böbrekleri ve karaciğeri zorlar. Ayrıca osteoporoz riskinizi artırabilecek kalsiyumun aşırı kaybına neden olmaktadır.

Proteinlerin Diyeti Önemi Nedir?

Sağlıklı beslenmenin önemli bir parçasıdır. Proteinler, amino asitler adı verilen kimyasal 'yapı taşlarından' oluşur. Vücudunuz kasları ve kemikleri inşa etmek ve onarmak ve hormonlar ve enzimler yapmak için amino asitleri kullanır. Enerji kaynağı olarak da kullanılabilirler. Proteinler sağlık için çok önemlidir.

Vegan Beslenmede Protein Alımı Nasıl Yapılmalıdır?

Vegan beslenme bitkisel besinler tüm gerekli amino asitleri sağlayabilmektedir. Bu besinler, vücudunuz tarafından yapılamayan protein yapı taşlarıdır. Öğünlerinizde fasulye, mercimek, nohut, tofu veya yer fıstığı gibi bitkisel protein kaynaklarına yer vermelisiniz.