Protein, vücutta birçok kritik rol oynayan büyük, karmaşık moleküllerdir. Hücrelerdeki birçok görevde yer alırlar. Vücudun doku ve organlarının yapısı, işlevi ve düzenlenmesi için gereklidir.
Vücudumuz, her biri belirli bir işleve sahip binlerce farklı proteinden oluşur. Birçok enzim, hormon ve bağışıklık hücrelerinden salgılanan aktif proteinlerin yanı sıra hücre ve dokularımızın yapısal bileşenlerini oluşturan proteinler bulunmaktadır. Vücut proteinleri, hayatımız boyunca sürekli olarak onarılmakta ve değiştirilmektedir. Bu süreç protein sentezi olarak bilinmektedir. Hücre ve doku büyümesi için gerekli olduğundan, çocukluk, ergenlik, hamilelik ve emzirme gibi hızlı büyüme veya artan gereksinim dönemlerinde yeterli alımı önemlidir.
Proteinler söz konusu olduğunda, her bir protein molekülünü oluşturan 20 farklı amino asit vardır. Proteinler esansiyel olmayan amino asitler ve esansiyel amino asitler (EAA'lar) olarak 2 gruba ayrılmaktadır. Esansiyel olmayan amino asitler vücut tarafından doğal olarak üretilmektedir. Esansiyel amino asitler vücut tarafından doğal olarak üretilmezler. Besin veya takviye yoluyla tüketilmelidir.
Taşıyıcı proteinler: Bu proteinler, hücreler içinde ve vücutta atomları ve küçük molekülleri bağlar ve taşır.Serum albümin, en iyi bilinen taşıyıcı proteindir. Bilirubin, kalsiyum, yağ asitleri ve birçok ilaç serum albümine bağlanarak taşınır. Hemoglobin, oksijen taşır. Lipoproteinler, lipid taşır. Transferin ise demir taşıyan önemli taşıyıcı protein örnekleridir.
Kontraktil proteinler: Kasılabilen veya kendiliğinden hareket edebilen proteinlerdir. Kas kasılması ve hareketinden sorumludur. Miyozin ve aktin, iskelet sistemde görev alan proteinlerdir.
Yapısal proteinler: Hücre zarının ve organellerin yapısına katılan proteinlerdir. Kolajen, elastin yapısal proteinlerdir.
Düzenleyici proteinler: Düzenleyici proteinler farklı hücreler, dokular ve organlar arasındaki biyolojik süreçleri koordine etmek için sinyaller iletir. İnsülin, büyüme hormonu gibi bazı hormonlar düzenleyici proteinlerdir.
Savunma proteinleri: Antikorlar, vücudu antijenlere veya yabancı istilacılara karşı koruyan savunma proteinleridir. Savunma proteinleri bağışıklık sistemi güçlendirir. Vücudun korunmasını sağlar.
Protein hangi besinlerde bulunur sorusunu yanıtladık. Peki protein içeren besinlerin sağlığımız için önemi nedir sorusuna cevap verelim. Proteinler vücudunuzun hücreleri onarmasına ve yenilerini yapmasına yardımcı olmak için gereklidir. Ayrıca çocuklarda, gençlerde ve hamile kadınlarda büyüme ve gelişme için önemlidir.
Aşırı çok yüksek protein alımını böbrekleri ve karaciğeri zorlar. Ayrıca osteoporoz riskinizi artırabilecek kalsiyumun aşırı kaybına neden olmaktadır.
Sağlıklı beslenmenin önemli bir parçasıdır. Proteinler, amino asitler adı verilen kimyasal 'yapı taşlarından' oluşur. Vücudunuz kasları ve kemikleri inşa etmek ve onarmak ve hormonlar ve enzimler yapmak için amino asitleri kullanır. Enerji kaynağı olarak da kullanılabilirler. Proteinler sağlık için çok önemlidir.
Vegan beslenme bitkisel besinler tüm gerekli amino asitleri sağlayabilmektedir. Bu besinler, vücudunuz tarafından yapılamayan protein yapı taşlarıdır. Öğünlerinizde fasulye, mercimek, nohut, tofu veya yer fıstığı gibi bitkisel protein kaynaklarına yer vermelisiniz.
Diyet programları, tarifler veya size yardımcı olabileceğim herhangi bir şeyle ilgili sorularınız için lütfen benimle iletişime geçin.