Folik asit, B9 vitamini olarak da bilinmektedir. Hücre yenilenmesi ve DNA sentezi gibi hayati süreçlerde rol oynayan bir vitamindir. Folik asit eksikliği, vücudun yeterli miktarda folik asit alamadığı veya kullanamadığı durumlarda ortaya çıkmaktadır. Bu durum, özellikle hamilelik döneminde ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Çünkü folik asit, bebek gelişimi için kritik öneme sahiptir. Eksiklik, beslenme yetersizliği, sindirim sistemi hastalıkları veya bazı ilaçların yan etkileri nedeniyle oluşabilmektedir.
Folik asit, vücudun yeni hücreler üretmesine ve mevcut hücrelerin sağlığını korumasına yardımcıdır. Özellikle DNA ve RNA sentezi, kan hücrelerinin oluşumu ve protein metabolizması gibi süreçlerde önemlidir. Hamilelik sırasında folik asit, bebeğin sinir tüpünün düzgün şekilde gelişmesini sağlayamaktadır. Nöral tüp defektlerini önlemektedir. Aynı zamanda kalp sağlığını korumaya yardımcı olmaktadır. Bağışıklık sisteminin güçlü kalmasını desteklemektedir.
Folik asitin sağlığa pek çok faydası vardır. En bilinen faydaları şunlardır:
Çeşitli belirtilerle kendini gösterebilmektedir. En sık rastlanan belirtiler şunlardır:
Folik asit eksikliği, erken fark edilip tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle belirtileri göz ardı etmemek ve dengeli beslenmek büyük önem taşır.
Folik asit eksikliği, birçok farklı nedenden kaynaklanabilmektedir. Yetersiz beslenme folik asit alımını azaltmaktadır. Kronik alkol kullanımı, vücudun folik asidi emmesini zorlaştırmaktadır. Hamilelikte, artan ihtiyaç nedeniyle eksiklik görülebilmektedir. Bazı ilaçlar folik asit emilimini engelleyebilmektedir. Bağırsak hastalıkları, vitaminlerin emilimini olumsuz etkilemektedir. Vücudun folik asidi hızla tüketmesi de eksikliğe yol açabilmektedir. Tüm bu faktörler, folik asit seviyesinin düşmesine neden olabilmektedir.
Birçok besinde doğal olarak bulunmaktadır. Folik asit içeren besinler arasında:
Bu besinlerin düzenli olarak tüketilmesi, folik asit eksikliğini önlemede önemli rol oynamaktadır.
Folik asit eksikliğinde koyu yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, pazı, roka), baklagiller tüketilmelidir. Ayrıca avokado, brokoli, pancar, portakal, yumurta gibi besinler de beslenmede dahil edilmelidir.
Folik asit eksikliği iştahsızlığa ve sindirim sorunlarına yol açmaktadır. Böylece dolaylı olarak kilo kaybına neden olabilmektedir. Ancak tek başına folik asit eksikliği büyük kilo kaybına sebep olmamaktadır. Genellikle diğer besin eksiklikleriyle birlikte görülmektedir.
Vücutta fazla folik asit birikmesi genellikle idrar yoluyla atılmaktadır. Ancak uzun süre yüksek dozda alındığında bazı sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Özellikle 1000 mcg'nin üzerindeki folik asit alımı, B12 vitamini eksikliğini maskeleyebilmektedir. Bu durum, B12 eksikliğinin sinir sistemi üzerindeki olumsuz etkilerini gizlemektedir. Teşhisin gecikmesine neden olmaktadır. Ayrıca, fazla folik asit alımı, bazı kişilerin bağışıklık sistemini olumsuz etkilemektedir. Bu da enfeksiyonlara karşı duyarlılığı artırmaktadır. Bu nedenle, folik asit takviyeleri önerilen dozda ve doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
B12 vitamini ve folik asit genellikle birlikte kullanılabilmektedir. Aslında, bu iki besin öğesi birbirini tamamlamaktadır. Folik asit, hücrelerin sağlıklı bir şekilde bölünmesini ve DNA sentezini desteklemektedir. B12 vitamini ise sinir sistemi sağlığını ve kırmızı kan hücrelerinin üretimini desteklemektedir. Ancak, yüksek dozda folik asit alımı, B12 eksikliğinin belirtilerini gizlemektedir. Bu iki vitamini dengeli bir şekilde almak önemlidir. Eğer her ikisi de takviye olarak kullanılacaksa, genellikle doktor önerisiyle kullanılmalıdır.
Diyet programları, tarifler veya size yardımcı olabileceğim herhangi bir şeyle ilgili sorularınız için lütfen benimle iletişime geçin.