Gut Hastalığı Nedir, Belirtileri, Tedavisi Nasıldır?
21 May 2023
Gut Hastalığı Nedir, Belirtileri, Tedavisi Nasıldır?
Gut Hastalığı Nedir?
Gut hastalığı, vücuttaki yüksek seviyelerde ürik asit kristalleri birikmesi sonucu oluşan bir tür artrit (eklem iltihabı) türüdür. Bu durum, genellikle ayak başparmağı ekleminde ve bazen bilek, diz ve dirsek eklemlerinde ağrı, şişlik ve kızarıklık ile karakterizedir. Vücutta fazla miktarda ürik asit üretimi veya vücutta ürik asit atılımının yetersizliği nedeniyle ortaya çıkar. Ürik asit, pürin adı verilen bir maddeyi parçalayarak oluşur. Normal koşullarda vücuttan idrar yoluyla atılmaktadır. Ancak, idrardaki ürik asit seviyeleri yükselirse veya vücut fazla miktarda ürik asit üretirse, kristaller eklemlerde birikerek iltihaplanmaya neden olur. Genellikle erkeklerde daha sık görülmektedir. Aşırı alkol tüketimi, yüksek proteinli diyetler, obezite ve bazı ilaçlar gibi faktörlerle ilişkilidir. Hastalığının tedavisi, akut atakların giderilmesi ve yeni atakların önlenmesine yönelik ilaçlar, diyet değişiklikleri ve yaşam tarzı değişikliklerini içerir.
Gut Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Gut hastalığının belirtileri genellikle aniden ortaya çıkar ve şunları içerebilmektedir:
Şiddetli ağrı: Genellikle ayak başparmağı ekleminde başlayan şiddetli ağrı. Ağrı sıklıkla gece başlar ve ayak bileği, diz, dirsek, bilek ve diğer eklemlere yayılmaktadır.
Şişlik ve kızarıklık: Eklemlerde şişlik, kızarıklık ve sıcaklık hissi olur.
Hassasiyet: Eklemler dokunulduğunda veya üzerine baskı uygulandığında ağrı olur.
Yüksek ateş: Ateş yükselmesi, özellikle iltihaplanma şiddetli ise görülmektedir.
Genel halsizlik: Hastalıkla birlikte yorgunluk ve halsizlik hissi ortaya çıkar.
Gut hastalığı atakları, birkaç gün veya hafta boyunca sürer. Hastalık tedavi edilmezse, eklemlerde kalıcı hasara neden olur. Tedavi edilmediğinde, gut hastalığı tekrarlar ve zamanla diğer eklemleri de etkiler. Bu nedenle, eğer şüpheleniyorsanız gut hastalığı belirtileri yaşıyorsanız, bir doktorla konuşmak ve teşhis ve tedavi için danışmak önemlidir.
Gut Hastalığı Sebepleri Nelerdir?
Gut hastalığı, vücuttaki ürik asit seviyelerindeki yükselme nedeniyle ortaya çıkar. Normal şartlarda, vücut pürin adı verilen bir maddeyi parçalayarak ürik asit üreterek idrar yoluyla atar. Ancak, bazı durumlarda, ürik asit kristalleri eklemlerde birikerek iltihaplanmaya neden olur. Gut hastalığının temel nedenleri şunlardır:
Fazla miktarda pürin tüketimi: Pürin içeren gıdalar, özellikle sakatatlarda, karaciğerde, kırmızı ette ve deniz ürünlerinde bulunmaktadır. Fazla miktarda pürin tüketmek, vücutta ürik asit seviyelerinin yükselmesine neden olur.
Obezite: Obezite, gut hastalığı riskini artırır. Ayrıca, obezite, vücudun ürik asit seviyelerini artıran insülin direnci gibi metabolik bozukluklarla da ilişkilidir.
Genetik faktörler: Bazı insanlar, gut hastalığı için genetik bir yatkınlık taşır. Aile öyküsü olan insanlar, gut hastalığına yakalanma riski daha yüksektir.
İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle diyabet, kalp ve tansiyon hastalıkları için kullanılan ilaçlar, ürik asit seviyelerinin yükselmesine neden olur.
Diğer sağlık sorunları: Böbrek hastalığı, hipotiroidizm gibi sağlık sorunları ürik asit seviyelerini artırırarak riski artırır.
Alkol tüketimi: Aşırı alkol tüketimi, vücudun ürik asit seviyelerini artırır ve gut hastalığına neden olur.
Gut Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Gut hastalığının tedavisi, şiddetli ağrı ve iltihaplanmayı hafifletmeyi, atakları önlemeyi ve ürik asit seviyelerini kontrol altına almaya yöneliktir. Tedavide kullanılan yöntemler şunlardır:
İlaç tedavisi: Gut hastalığı tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında ağrı kesiciler, steroidler, anti-inflamatuar ilaçlar ve ürik asit seviyelerini düşüren ilaçlar bulunur. Bu ilaçlar, atakları hafifletir. Ağrıyı azaltır ve iltihaplanmayı kontrol altına alır.
Diyet değişiklikleri: Gut hastalığı için diyet değişiklikleri, pürin içeren gıdalardan kaçınmayı içerir. Sakatatlar, karaciğer, kırmızı et, deniz ürünleri, alkol ve fruktoz içeren gıdalardan kaçınmak, ürik asit seviyelerini düşürmeye yardımcıdır. Ayrıca, meyve, sebze ve lifli gıdalar gibi sağlıklı besinleri tüketmek, gut hastalığının yönetimine yardımcıdır.
Sıvı alımı: Yeterli miktarda su içmek, vücudun ürik asit seviyelerini düşürmeye yardımcıdır. Ayrıca, su tüketimi, böbreklerin düzgün çalışmasını sağlar ve ürik asit atılımını artırır.
Egzersiz: Düzenli egzersiz, vücudun kilo kontrolünü sağlamasına ve gut hastalığının semptomlarını yönetmeye yardımcı olur.
Risk faktörlerinin yönetimi: Örneğin obezite, yüksek tansiyon veya diyabet gibi faktörlerin yönetimi, hastalığın yönetimi açısından önemlidir.
Gut Hastalığına Ne İyi Gelir?
Sağlıklı bir yaşam tarzı, düzenli egzersiz, yeterli miktarda su tüketimi, stres yönetimi ve uyku düzenine dikkat etmek, gut hastalığına iyi gelir.
Gut Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Gut hastalığı ve beslenme alışkanlıkları, gut hastalığının yönetiminde önemli bir rol oynar. Burada, gut hastalığı olan kişiler için uygun beslenme önerileri yer almaktadır:
Protein kaynakları: Et, balık, tavuk ve yumurta gibi yüksek proteinli gıdalar, gut hastalığının nedeni olan ürik asit seviyelerini artırabileceği için, tüketimleri kısıtlanmalıdır. Bunun yerine, fasulye, mercimek, nohut, badem, fındık gibi bitkisel protein kaynakları tercih edin.
Meyve ve sebzeler: Gut hastaları, meyve ve sebzeleri bolca tüketmelidir. Özellikle, C vitamini içeren meyve ve sebzeler (portakal, limon, greyfurt, kivi, brokoli, domates, biber vb.), ürik asit seviyelerini düşürmeye yardımcıdır.
Süt ürünleri: Süt ürünleri, gut hastaları için uygun bir besin kaynağıdır. Ancak, tam yağlı süt, yoğurt ve peynirlerin tüketimi sınırlandırılmalıdır.
Şekerli gıdalar: Gut hastaları, şekerli gıdaların tüketimini sınırlandırmalıdır. Şekerli içecekler, şekerli atıştırmalıklar ve tatlılar, ürik asit seviyelerini artırır.
Alkol: Gut hastalarının alkol tüketimini sınırlandırması veya tamamen bırakması önerilir. Alkol, gut hastalığının semptomlarını şiddetlendirir.
Gut Diyeti Nedir?
Gutdiyeti, gut hastalığının semptomlarını azaltmak ve ürik asit seviyelerini kontrol altında tutmak için tasarlanmış bir beslenme planıdır. Bu diyet, ürik asit seviyelerini artıran gıdaları kısıtlayarak ve ürik asit seviyelerini düşüren gıdaları artırarak oluşturulur.
Gut Diyetinde Neler Yenir?
Gut diyetinde, aşağıdaki gıdalar ise tüketilmesi önerilir:
Meyve ve sebzeler, özellikle C vitamini içerenler (portakal, limon, greyfurt, kivi, brokoli, domates, biber vb.)
Tam tahıllar, özellikle kepekli tahıllar
Süt ürünleri, özellikle yağsız veya az yağlı olanlar
Su, bol miktarda su içmek önemlidir.
Gut Diyetinde Yasaklı Besinler Nelerdir?
Gut diyetinde, aşağıdaki gıdalar kısıtlanır veya tamamen ortadan kaldırılır:
Et, özellikle de kırmızı et ve sakatatlar
Deniz ürünleri, özellikle midye, istiridye ve karides gibi kabuklu deniz ürünleri
