Kanser, hastaların sıklıkla kilo vermesine ve hatta şiddetli vakalarda kaşeksi yaşamasına neden olan katabolik inflamatuvar bir hastalıktır. Kanserli hastalarda yetersiz beslenme, yaşam kalitesini ve terapötik yanıtı bozarak tedavide olumsuz etkilere neden olur. Yeterli beslenme kanser tedavisi sırasında ve tedavi sonrasında enerji seviyelerinin, kas kütlesinin ve sağlıklı bir kilonun korunması için önemlidir. Bu da tedavi toleransınızı artırır ve olumsuz tedavi yan etkileri riskini azaltır.
Kanser tedavisi genellikle iştahınızı veya kilonuzu etkileyen ishal, mide bulantısı ve kusma, ağız yaraları ve tat alma şeklindeki değişiklikler gibi fiziksel yan etkilere neden olur. Bunlar yemek yemeyi ve içmeyi zorlaştırabilir. Bu yan etkiler bireyler farklılık gösterir. Bu yüzden kanserli hastalar için sabit bir beslenme programı yoktur. Hastanın yeterli ve dengeli beslenmesini sağlanmalıdır. Beslenmede yan etkilere bağlı olarak değişiklik gösteren öneriler:
Kanser hastaları nasıl beslenmeli sorusunun yanıtı yan etkilere göre değişmektedir. Herhangi bir yan etki nedeniyle yeme ve içmede zorluk çekiyorsanız doktorunuza bu durumu söyleyin. Doktorunuz belirli yan etkileri hafifleten ilaçlar ile size yardımcı olacaktır.
Kanser teşhisi konduğundan beri kaybettiğiniz veya kazandığınız kilolar konusunda endişeleniyor olabilirsiniz. Kanser hastalarında kilo dengesi önemlidir.
Kilo değişiklikleri kanser ve tedavisinde sık görülür. Bazı kilo dalgalanmaları doğaldır ve endişeye neden olmamalıdır. Ancak, çok fazla kilo alıyorsanız veya kaybediyorsanız, bu endişe verici olabilmektedir. Genel olarak bu süreçte kilo verme görülmektedir. İştah kaybı, çiğneme güçlükleri, ruh hali değişiklikleri, kaygı gibi sorunlar kilo kaybına neden olur.
Hastalarda kilo kaybı ile kas kütlesi kaybı da olur. Hasta yorgun ve zayıf hisseder. Kanser hastalarında kilo alma da görülmektedir. Bazı tümörler büyüklükleri ve sıvı tutma kapasiteleriyle veya kabızlık gibi nedenler ağırlık artışına neden olabilmektedir. Ayrıca tedavi nedeni ile de kilo artışı olabilmektedir. Tedavi sırasında ve sonrasında daha az hareketli olmanız ve tedavinin sıvı tutulmasına neden olması kilo artışına nedendir.
Kemoterapi, steroidler ve diğer ilaçlar gibi bazı tedaviler kiloyu artırabilmektedir. Bazı ilaçlar metabolizmayı yavaşlayabilmektedir. Hormon seviyenizi düşürmeyi amaçlayan hormon tedavisi, yağı artırabilir, kas tonusunu azaltabilmekte ve şeklinizi değiştirebilmektedir. Fazla kilolu veya obez (çok fazla kilolu) olmak, vücudunuzun kas ve kemik gibi diğer dokulara kıyasla daha fazla yağa sahip olduğu anlamına gelir. Fazla kilo, belirli kanser türlerine yakalanma riskinizi ve tedaviden sonra kanserin tekrarlama riskinizi artırır. Ayrıca kilo kaybı da bağışıklığı düşürecek tedaviyi olumsuz etkilecektir. Bu bağlamda kilo dengesini sağlamak çok önemlidir.
Kanser hastalarında beslenme yeterli kalori, protein ve sıvı alımını sağlamaya yöneliktir. Kızarmış yiyecekler, krema ile yapılan yiyecekler ve tatlılar gibi yüksek kalorili yiyecekleri sınırlayın. Taze meyve ve sebzeler, pişmiş veya ızgara kümes hayvanları, balık ve kurubaklagiller gibi yiyecekleri seçin. Daha tok hissetmenize yardımcı olmak için tam tahıllar, meyveler, sebzeler, kuruyemişler ve kurubaklagiller gibi daha yüksek lifli yiyecekler yiyin.
Kanser hastaları ne yemeli sorusu kadar hangi besinleri yememeli sorusu da önemlidir. Tedavi sırasında tükettiğiniz besinlere dikkat etmelisiniz. Besin etiketlerini okuyun. Rafine edilmiş, işlenmiş gıdalardan uzak durmalısınız. Vücutta iltihabını artırabilecek çok fazla hidrojene yağ içeren kızarmış yiyeceklerden kaçınmanız gerekmektedir. Kanser hastalarında genellikle bağışıklık düşür. Bundan dolayı gıda kaynaklı hastalık riski taşıyan besinlerin tüketimini sınırlayın. İşte bu besinler:
Kanser hastalarında tedavi iştahsızlığa neden olabilmektedir. Canınız yemek yemek istemese de, kanser tedavisi sırasında kalori, protein ve sıvı alımınızı sürdürmek için elinizden geleni yapmanız önemlidir. Kanser hastalarında iştahsızlık engellemek için bazı öneriler:
Kanser hastalarında beslenme tedavisinde diyetisyeniniz besin tüketimini iyileştirmek amacıyla size beslenme danışmanlığını sağlar. Ayrıca besin takviyeleri enteral beslenme ve parenteral beslenme bazı durumlarda kullanılmaktadır. Her duruma uyan tek bir çözüm yoktur ve çeşitli yaklaşımlarla iştahsızlık engellenmektedir.
Kanser hastaları diyet uygulayabilmektedir. Sağlıklı diyet vücudu fonksiyonlarının en iyi şekilde çalışması için gereklidir. Dikkatli yiyecek seçimleri, bağışıklık sisteminizin kansere karşı mücadelesini desteklemeye yardımcı olacaktır. Aktif kanser tedavisi sırasında yemeyi tercih ettiğiniz yiyecekler, yaşayabileceğiniz herhangi bir yan etkiye göre değişiklik gösterecektir. Beslenme ile yan etkileri azaltabilirsiniz.
Kanser hastaları için diyetisyen desteği malnütrisyonu önlemek açısından çok önemlidir. Diyetisyeniniz kilonuzu korumak için yeterli kalori almanızı sağlar. Tedavinin zarar verebileceği dokuların yeniden inşasına yardımcı olmak için yeterli protein içeren bir beslenme planı hazırlar. Vücudunuzun işleyişi için gerekli olan vitaminler ve mineraller gibi besinlerin ve sıvıların seçiminde uzman desteği fayda sağlar. Ayrıca olası iştah ve sindirim sorunlarında da diyetisyeniniz size destek olur.
Diyet programları, tarifler veya size yardımcı olabileceğim herhangi bir şeyle ilgili sorularınız için lütfen benimle iletişime geçin.