Çölyak hastalığı nedir sorusunu cevaplayacak olursak, glüten yediğimiz zaman bağışıklık sistemimizin kendi dokularımıza zarar verdiği bir hastalıktır. Böyle bir durumda özellikle ince bağırsak zarar görür ve böylece besinleri almamalısınız. Bu hastalık ishal, karın ağrısı ve şişkinlik gibi çeşitli semptomlara neden olur. Genel olarak 3 temel tahıl ürünü bu hastalığa sebep olmaktadır.
Gluten, aşağıdakiler gibi birçok gıdada bulunur:
Gluten içeren yiyecekler yedikten sonra aşağıdakiler gibi çölyak hastalığı belirtileri ile karşılaşabilirsiniz:
Çölyak hastalığı ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere daha genel semptomlara neden olabilir:
Kadınlarda çölyak belirtileri aşağıdakileri yaşayan kadınlarda giderek daha yaygın hale gelmektedir:
Çocuklarda çölyak hastalığı beklenen hızda büyümeyebilir ve ergenliğe girmeleri gecikebilir.
Çölyak testi için rutin testler yapılmamaktadır. Test genellikle yalnızca ailesinde çölyak hastalığı öyküsü olanlar gibi yakalanma riski yüksek olan kişiler için önerilmektedir. Hasta olan kişilerin birinci derece yakınları test edilmelidir.
Doktorlar çoğunlukla çölyak hastalığını teşhis etmek için ince bağırsaktan alınmış kan testlerini ve biyopsilerini kullanırlar. Çölyak testinden önce glutensiz diyete başlamayı önermiyoruz çünkü test sonuçlarını etkileyebilir. Bazı durumlarda cilt biyopsileri ve genetik testler gibi ek testler de yapılabilmektedir.
Öncelikle çölyak hastalığınız varsa, ömür boyu tüm glüten kaynaklarını yemeyi bırakmalısınız. Gluten içeren besinler yerseniz belirtileriniz geri döner ve sağlığınıza uzun vadede zarar verir. Yulaf ezmesi glüten içermez, ancak genel olarak yulaf üretilen tesislerde diğer tahıllar da bulunduğu için etiket okuması yapmanız çok önemlidir.
Çölyak hastalığı dalağın daha az etkili çalışmasına neden olarak sizi enfeksiyona karşı daha savunmasız hale getirir. Bu nedenle doktorunuza danışıp çeşitli aşılar kullanmanız gerekebilmektedir.
Bebeğiniz varsa 6 aylık olmadan önce glütenli gıda vermeyin. Anne sütü, tüm bebek sütü formüllerinde olduğu gibi doğal olarak glütensizdir.
Çölyak hastalığı tedavisi henüz net olarak bulunmamıştır. Glutensiz diyet uygulamak, semptomları kontrol etmeye ve durumun uzun vadeli komplikasyonlarını önlemeye yardımcı olur. Hafif semptomlarınız olsa bile, diyetinizi değiştirmeniz önerilir çünkü glüten yemeye devam etmek ciddi komplikasyonlara yol açar. Çölyak testi, belirgin semptomlarınız olmasa bile bir dereceye kadar hasta olduğunuzu gösteriyorsa çok dikkat etmelisiniz..
Son yıllarda mevcut glutensiz gıda çeşitlerindeki artış, hem sağlıklı hem de çeşitli glutensiz beslenmeyi mümkün kılmıştır. Glutensiz beslenmenizin sağlıklı ve dengeli olmasını sağlamak önemlidir. Bu nedenle mutlaka bir uzman diyetisyen eşliğinde çölyak hastalığında beslenme düzenine geçmelisiniz.
Bu hastalığa sahipseniz doğal olarak glüten içermeyen aşağıdaki yiyecekleri yiyebilirsiniz:
Paket gıda alırken mutlaka ambalajında glütensiz olduğunu belirten bir ibare olmasına dikkat etmelisiniz.
Çölyak hastalığı yaşıyorsanız, glütensiz olarak etiketlenmemişse aşağıdaki yiyecekleri yememelisiniz:
Çölyak hastalığı, yukarıda da bahsettiğimiz üzere beslenme düzeninizi oldukça etkileyen bir hastalıktır. Bu nedenle kesinlikle beslenme noktasında dikkatli olmalısınız. Çölyak hastalığında beslenme, keyfi bir diyetten ziyade mutlaka uyulması gereken kuralları olan bir yaşam biçimidir. Çölyak hastalığında beslenme önerileri ana hatlarıyla şu şekildedir:
Son olarak eğer siz de çölyak hastası iseniz veya bir yakınınız için araştırma yapıyorsanız benimle iletişime geçebilir ve çölyak hastalığında beslenme hizmetimden yararlanabilirsiniz.
Diyet programları, tarifler veya size yardımcı olabileceğim herhangi bir şeyle ilgili sorularınız için lütfen benimle iletişime geçin.