Fonksiyonel gıdalar, besin değerlerinin ötesinde sağlık yararları sunan gıdalardır. Bazı hastalıkların önlenmesinde ve hastalığa yakalanma riskinin azaltılmasında etkilidir. Bu gıdaların içeriğindeki faydalı bileşenler doğal olarak bulunabilmekte veya sonradan eklenebilmektedir. Vitaminler, mineraller, probiyotik, antioksidan veya liflerle güçlendirilen gıdaları içermektedir. Meyveler, sebzeler, kabuklu yemişler, tohumlar ve tahıllar gibi besin açısından zengin bileşenler de genellikle fonksiyonel gıdalar olarak kabul edilmektedir. Bir fonksiyonel gıda bireyin beslenmesine katkıda bulunmalıdır. Sağlığın korunması ve daha iyi duruma getirilmesine yardımcı olmalıdır. Fonksiyonel gıdanın tüketiminin güvenilir olması da oldukça önemli bir konudur. Özellikle söz konusu besinin bileşenlerinin niceliksel ve niteliksel özellikleri belirlenmiş olmalıdır.
Meyveler, sebzeler, kepekli tahıllara, baharatlar, yağsız proteinli gıdalar, az yağlı veya yağsız süt ürünleri fonksiyonel gıdalardandır. Ayrıca somon gibi yağlı balıklar, tavuk ya da dana ciğeri gibi sakatatlar da dahil olmak üzere hayvanlardan elde edilen bazı gıdalar da yüksek besin içerikleri nedeniyle fonksiyonel gıdalar olarak kabul edilebilmektedir.
Fonksiyonel gıdalar şu şekilde sınıflandırılmaktadır:
Geleneksel ve modifiye olarak gruplara ayrılmaktadır. Geleneksel fonksiyonel gıdalar, vitaminler, mineraller, antioksidanlar ve yararlı yağlar gibi önemli besin bileşenlerini içerir. Modifiye fonksiyonel gıdalar ise gıdanın sağlık yararlarını artırmak için vitaminler, mineraller, probiyotikler veya lif gibi ek bileşenlerle güçlendirilmektedir.
Fonksiyonel besinler şu şekilde sıralanmaktadır:
Fonksiyonel gıdaların, sağlığa bazı olumlu etkileri vardır. İşte bunlardan birkaçı:
Fonksiyonel beslenme sağlık üzerine olumlu etkileri olan bileşenleri içeren gıdaları tüketildiği beslenme şeklidir. Bazı fonksiyonel gıda sağlık üzerine kısa dönemli etkileri olur. Ancak bazı fonksiyonel gıdalar bazı hastalıkların etkilerini uzun dönemli azaltır.