Uzman Diyetisyen Esra Aktan

Fonksiyonel Gıdalar, Fonksiyonel Beslenme

Fonksiyonel Gıdalar, Fonksiyonel Beslenme
  • 26 March 2023

Fonksiyonel Gıdalar, Fonksiyonel Beslenme

Fonksiyonel Gıdalar Nedir?

Fonksiyonel gıdalar, besin değerlerinin ötesinde sağlık yararları sunan gıdalardır. Bazı hastalıkların önlenmesinde ve hastalığa yakalanma riskinin azaltılmasında etkilidir. Bu gıdaların içeriğindeki faydalı bileşenler doğal olarak bulunabilmekte veya sonradan eklenebilmektedir. Vitaminler, mineraller, probiyotik, antioksidan veya liflerle güçlendirilen gıdaları içermektedir. Meyveler, sebzeler, kabuklu yemişler, tohumlar ve tahıllar gibi besin açısından zengin bileşenler de genellikle fonksiyonel gıdalar olarak kabul edilmektedir. Bir fonksiyonel gıda bireyin beslenmesine katkıda bulunmalıdır. Sağlığın korunması ve daha iyi duruma getirilmesine yardımcı olmalıdır. Fonksiyonel gıdanın tüketiminin güvenilir olması da oldukça önemli bir konudur. Özellikle söz konusu besinin bileşenlerinin niceliksel ve niteliksel özellikleri belirlenmiş olmalıdır.

Fonksiyonel Gıdalar Nelerdir?

Meyveler, sebzeler, kepekli tahıllara, baharatlar, yağsız proteinli gıdalar, az yağlı veya yağsız süt ürünleri fonksiyonel gıdalardandır. Ayrıca somon gibi yağlı balıklar, tavuk ya da dana ciğeri gibi sakatatlar da dahil olmak üzere hayvanlardan elde edilen bazı gıdalar da yüksek besin içerikleri nedeniyle fonksiyonel gıdalar olarak kabul edilebilmektedir.

Fonksiyonel Gıdaların Sınıflandırılması Nasıldır?

Fonksiyonel gıdalar şu şekilde sınıflandırılmaktadır:  

  • Probiyotik
  • Prebiyotik
  • Simbiyotik
  • Fitokimyasallar
  • Vitamin ve mineralce zenginleştirilmiş
  • Kolesterol düşürücü
  • Diyet lifi
  • Antioksidanlar

Fonksiyonel Gıda Grupları Nelerdir?

Geleneksel ve modifiye olarak gruplara ayrılmaktadır. Geleneksel fonksiyonel gıdalar, vitaminler, mineraller, antioksidanlar ve yararlı yağlar gibi önemli besin bileşenlerini içerir. Modifiye fonksiyonel gıdalar ise gıdanın sağlık yararlarını artırmak için vitaminler, mineraller, probiyotikler veya lif gibi ek bileşenlerle güçlendirilmektedir.

fonksiyonel gıdalar, fonksiyonel beslenme

Fonksiyonel Besinler Nelerdir?

Fonksiyonel besinler şu şekilde sıralanmaktadır:

  • Meyveler
  • Sebzeler
  • Yağlı tohumlular
  • Fermente gıdalar
  • Tohumlar
  • Baklagiller
  • Kepekli tahıllar
  • Deniz ürünleri
  • Baharatlar
  • Kahve ve bitki çayları
  • Probiyotik yoğurtlar
  • Laktozsuz sütler
  • Glutensiz gıdalar
  • Omega-3 içeren yağlar
  • Düşük kalorili gıdalar
  • Diyabetik gıdalar

Fonksiyonel Gıdaların Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Fonksiyonel gıdaların, sağlığa bazı olumlu etkileri vardır. İşte bunlardan birkaçı:

  • Erken gelişim ve büyüme
  • Basit metabolik işlemlerin düzenlenmesi
  • Oksidatif strese karşı savunma
  • Sağlığın korunması
  • Obezite riskinde azalma
  • Diyetle ilgili kronik hastalık riskinde azalma (kardiyovasküler hastalık, tip 2 diyabet, metabolik sendrom)
  • Bilişsel ve ruhsal sağlık
  • Fiziksel performans ve zindelik

Fonksiyonel Beslenme Nedir?

Fonksiyonel beslenme sağlık üzerine olumlu etkileri olan bileşenleri içeren gıdaları tüketildiği beslenme şeklidir.  Bazı fonksiyonel gıda sağlık üzerine kısa dönemli etkileri olur. Ancak bazı fonksiyonel gıdalar bazı hastalıkların etkilerini uzun dönemli azaltır.

Fonksiyonel Gıdaların Vücuda Faydaları Nelerdir?

  • Canlı mikrobiyal kültürler (probiyotikler) bağışıklık sistemini güçlendirir.
  • Bağırsaklardaki faydalı bakterileri destekler.
  • Patojenik bakteri ve mikropların saldırısını azaltır.
  • B vitaminleri, magnezyum ve omega-3 yağ asitleri stresin olumsuz etkilerini azaltır.
  • Beyin hücrelerini serbest radikal hasarından korur. Böylece zihinsel sağlığı ve bilişsel işlevleri artırır.
  • Kilo yönetimine yardımcı olur.
  • Normal kalp ritimlerini kontrol eder. Ayrıca lipid profilini ve kan basıncını korur.
  • Kemik sağlığına destek olur.
  • Gastrointestinal sağlığa fayda sağlar.

Şimdi Arayın

Randevu Alın

WhatsApp

Randevu Alın