Esra Aktan ile Online Diyet

Kafein Nedir? Kafeinin Etkisi Nedir?

Kafein Nedir? Kafeinin Etkisi Nedir?
  • 26 October 2022

Kafein Nedir? Kafeinin Etkisi Nedir?

Kafein nedir sorusu son zamanlarda sıkça soruluyor. Online diyet programlarımızda yer verdiğimiz bazı gıdalar kafein içeriyor. Bu sebeple neredeyse hepimizin her gün tükettiği bu madde hakkında ayrıntılı bir yazı hazırladım.

Hadi başlayalım!

Kafein Nedir?

Kafein, en çok çay, kahve ve kakao bitkilerinde bulunan doğal bir uyarıcıdır. Yani beyni ve merkezi sinir sistemini uyararak çalışır, uyanık kalmamıza ve yorgunluğun başlamasını önlemenize yardımcı olur. Yapılan çalışmalara göre insanoğlu ilk çayı MÖ 2737’de demledi. Kahvenin keşfi ise biraz daha ilginç konudur. Hayvanlarına verdiği ekstra enerjiyi fark eden Etiyopyalı bir çoban tarafından keşfedildiği düşünülüyor. Kafeinli alkolsüz içecekler 1800’lerin sonlarında piyasaya çıktı ve bunu kısa süre sonra enerji içecekleri izledi. Sonuç olarak günümüzde dünya nüfusunun %80’i her gün kafeinli bir ürün tüketiyor.

Kafeinin Etkisi Nedir?

Kafein etkisi vücuda girdikten sonra bağırsaktan hızla kan dolaşımına karışır. Daha sonra oradan karaciğere gider ve çeşitli organların işlevine etki edecek bileşiklere dönüşür. Bununla birlikte, kafeinin ana etkisi beyin üzerindedir. Beyni rahatlatan ve sizi yorgun hissettiren bir nörotransmitter olan adenozinin etkilerini bloke ederek çalışır. Normalde, adenozin seviyeleri gün içinde birikerek sizi giderek daha fazla yorar ve uyumak istemenize neden olur. Kafein, beyindeki adenozin reseptörlerini aktive etmeden onlara bağlanarak uyanık kalmanıza yardımcı olur. Bu, adenozinin etkilerini bloke ederek yorgunluğun azalmasına neden olur. Ayrıca kan adrenalin seviyelerini artırır ve nörotransmiterler dopamin ve norepinefrinin beyin aktivitesini artırır. Daha sonra bu kombinasyon beyni daha da uyarır ve uyarılma, uyanıklık ve odaklanma durumunu destekler. Beyninizi etkilediği için psikoaktif bir işlevi vardır. Ek olarak, kafein etkilerini hızlı bir şekilde gösterme eğilimindedir. Örneğin, bir fincan kahvede bulunan miktarın kan dolaşımına ulaşması 20 dakika kadar kısa bir süre ve tam etkinliğe ulaşması yaklaşık 1 saat sürebilir.

kafein nedir kafein etkisi nedir

Hangi Yiyecek ve İçecekler Kafein İçerir?

Kafein en çok kahve, çay, alkolsüz içecekler, çikolata ve enerji içeceklerinde bulunur. Bazı bitkilerin tohumlarında, kabuklu yemişlerinde veya yapraklarında doğal olarak bulunur. Bu doğal kaynaklar daha sonra hasat edilir ve kafeinli yiyecek ve içeceklerin üretilmesi için işlenir. Aşağıda içeceklerin yaklaşık 250 ml’lik porsiyonlarında bulunan kafein miktarı verilmiştir:

  • Espresso: 240-720 mg
  • Kahve: 102–200 mg
  • Enerji içecekleri: 50–160 mg
  • Çay: 40-120 mg
  • Alkolsüz içecekler: 20-40 mg
  • Kakao: 2-7 mg
  • Çikolatalı süt: 2-7 mg

Bazı yiyecekler de kafein içerir. Örneğin, 28 gram sütlü çikolata 1-15 mg içerirken, 30 gr bitter çikolata 5-35 mg içerir. Soğuk algınlığı, alerji ve ağrı kesici ilaçlar gibi bazı reçeteli veya reçetesiz satılan ilaçlarda da bulunabilir. Günlük tüketebileceğiniz miktarı doktorunuz veya diyetisyen eşliğinde belirlemeniz doğru olacaktır.

Kafeinin Yararları Nelerdir?

  • Alzheimer ve bunama riskini düşürür. 2009 Florida Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, 40’lı ve 50’li yaşlarınızdaki kafein alışkanlığı 70’li yaşlarınızda Alzheimer ve bunama riskini yüzde 70’e kadar azaltıyor. Diğer araştırmalar, düzenli tüketiminin yaşlı erişkinlerde bilişsel gerileme oranını yavaşlatmaya yardımcı olabileceğini bulmuştur.
  • İntihar riskini azaltıyor. Harvard Halk Sağlığı Okulu tarafından 2013 yılında yapılan bir araştırma, günde iki ila üç fincan kafeinli kahve içenlerin intihar riskini yüzde 45 oranında azalttığını bulmuştur.
  • Ağız kanseri riskini azaltır. Düzenli ve yeterli kahve içen yaşlı yetişkinlerin ağız ve üst boğaz kanserinden ölme olasılığı yarı yarıya azalmıştır.
  • Kahve, yaşlı kadınlar için felç riskini azaltır. Araştırmalar, günde bir fincandan fazla kafeinli kahve içen yaşlı kadınların yüzde 20 ila 25 daha düşük felç riskine sahip olduğunu bulmuştur.

Kafeinin Zararları Nelerdir?

Kafeini dikkatsiz ve aşırı tükettiğimizde birçok sorunlar karşılaşabiliriz. Bunların başlıcaları:

  • Yoğun tüketilirse kan basıncı artar.
  • Genç yetişkinler arasında kalp krizi riskini artırır.
  • Gut ataklarına sebep olur.
  • Kadınlarda göğüste kist oluşumunu tetikler.
  • İnkontinansa sebep olabilir.
  • Uykusuzluğun ana sebeplerinden biridir.
  • Hazımsızlığa neden olabilir.
  • Baş ağrısı ve migrene neden olabilir.
  • Kadınlarda doğurganlığı etkiler.
  • Ciltte kolajen üretimini engeller.

Kafein Bir Uyuşturucu mu?

Kafein, insan beynini etkilemesi ve istek hissini üretmesi nedeniyle bağımlılık yapar. Biz kafein tüketildikten kısa bir süre sonra ince bağırsakta emilir ve kan dolaşımına karışır. Kimyasal hem suda hem de yağda çözünür olduğundan, kan-beyin bariyerini geçebilir ve beyne girebilir. Yapısal olarak beyinde doğal olarak bulunan adenozin adı verilen bir moleküle çok benzer. Kafein, moleküle o kadar benzer ki, beyin hücrelerinin adenozin reseptörlerine düzgün bir şekilde yerleşerek onları etkili bir şekilde bloke eder.

Normalde zamanla üretilen adenozin bu reseptörlere kilitlenir ve yorgunluk hissi yaratır. Böylelikle kafein molekülleri bu reseptörleri bloke ederken bunun olmasını engellerler; kafein metabolize olana kadar bir uyanıklık ve enerji hissi yaşanır. Bu sebeple kafein düzenli olarak tüketen insanlarda beynin kimyası ve fiziksel özellikleri zamanla değişir. Beyin hücreleri, dengeyi korumak için daha fazla adenozin reseptörü üretmeye başlayacaktır. Kafein toleransı bu şekilde gelişir; Beyinde daha fazla adenozin reseptörü bulunduğundan, bunların önemli bir kısmını bloke etmek ve aynı istenen etkiyi elde etmek için daha fazla Kafein gerekir.

Şimdi Arayın

Randevu Alın

WhatsApp

Randevu Alın