Susam, botanik olarak "Sesamum indicum" olarak adlandırılan Susamgiller (Pedaliaceae) familyasına ait bir bitki ve bu bitkinin tohumlarıdır. Genellikle sıcak iklimlerde yetişen bir bitki türüdür. Susam tohumları, çeşitli renklerdedir (beyaz, kahverengi, siyah) ve genellikle kabuklu olarak tüketilmektedir. Kabuğu soyulmuş susamın tohumları da mevcuttur. Besin değeri yüksek bir besindir ve birçok faydalı bileşen içerir.
Susam, çeşitli besin öğeleri içeren bir besin olduğu için çeşitli sağlık faydaları sunabilmektedir.
Hayır, içermez. Gluten, buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahıllarda bulunan bir protein kompleksidir. Gluten içermeyen ve glüten duyarlılığı veya çölyak hastalığı olan kişiler için genellikle güvenli bir seçenektir. Ancak, bazı ürünlerde susam ve gluten bir arada bulunmaktadır. Özellikle hazır gıdalarda, susam içeren ürünlerin aynı üretim hattında veya aynı işleme tesisinde gluten içeren tahıllarla temas edebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, çölyak hastalığı veya glüten duyarlılığı olan bireyler, susam içeren ürünleri satın alırken etiketleri ve üretim süreçlerini dikkatlice okumalı ve gıda güvenliği konusunda önlemler almalıdır.
Besleyici değeri yüksek bir besindir. İşte 100 gram susam besin değeri:
Enerji: 573 kalori
Protein: 17.7 gram
Yağ: 49.6 gram (doymuş yağ: 6.96 gram, tekli doymamış yağ: 18.76 gram, çoklu doymamış yağ: 21.8 gram)
Karbonhidrat: 23.4 gram
Lif: 11.8 gram
Sağlıklı yağlar, yüksek miktarda protein, lif, vitaminler (özellikle E vitamini ve B vitaminleri) ve mineraller (özellikle kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, potasyum, çinko) açısından zengindir. Aynı zamanda antioksidanlar ve fitosteroller gibi biyoaktif bileşikler içerir.
Susamın kalori değeri, türüne ve formuna bağlı olarak değişir. 100 gramının yaklaşık değeri 570-580 kaloridir. Yüksek kalorili bir besindir. Bu nedenle, susamı dengeli bir şekilde tüketmek ve genel enerji dengesine dikkat etmek önemlidir.
Susamın faydaları ve detaylarına aşağıda yer verilmiştir.
Susamın beyaz susam, siyah susam, susam ezmesi, susam yağı gibi farklı çeşitleri vardır.
Farklı tat profillerine ve kullanım alanlarına sahiptir. Susamın çeşitleri, farklı kültürlerde ve mutfaklarda çeşitli şekillerde kullanılarak lezzetli ve besleyici yemeklere katkıda bulunmaktadır.
Susam yağı, susamın tohumlarının soğuk pres yöntemiyle veya sıcak pres yöntemiyle elde edilen bir bitkisel yağdır. Asya mutfağında yaygın olarak kullanılan ve aromatik bir tada sahip olan bir yağ çeşididir. Salata sosları, marinatlar ve çeşitli yemeklerde kullanılmaktadır. Yemeklere özgün bir lezzet katmaktadır.
Susamın sağlık faydalarından tam olarak yararlanmak için dengeli bir beslenme planı içinde tüketilmektedir. Susamı çeşitli yemeklerde veya atıştırmalıklarda kullanabilirsiniz. Salatalarda, tahin (susam ezmesi) olarak, susamlı kurabiye veya susam çubukları olarak tüketebilirsiniz. Ancak, susama alerjisi olan kişilerin tüketmeden önce dikkatli olmalıdır. Tüketimde porsiyon kontrolü sağlanmalıdır.