Ürik Asit Yüksekliğinde Beslenme Nasıl Olmalıdır?

• 15 September 2023

Ürik Asit Yüksekliğinde Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Ürik Asit Nedir?

Ürik asit, vücudun pürin adı verilen bir tür kimyasal bileşiği metabolize etmesi sonucu oluşan bir maddedir. Pürinler, vücudun hücresel işlevlerinde yer alan ve aynı zamanda bazı besinlerde bulunan bileşiklerdir. Pürinlerin parçalanması sırasında ortaya çıkar ve normalde idrar yoluyla vücuttan atılmaktadır. Ancak bazı insanlar vücutlarının ürik asit seviyelerini düzenleyemezler. Fazla pürin tüketirlerse vücutlarında ürik asit birikimi meydana gelir. Bu durum, gut adı verilen rahatsızlığa yol açar.

Gut, eklem bölgelerinde ağrılı iltihaplanmalara neden olan bir tür artrit türüdür. Ürik asit yüksekliği, asit kristallerinin eklemlerde birikmesine ve iltihaplanmaya neden olur. Beslenme, asit seviyelerini etkiler. Yüksek pürin içeren yiyecekler, vücutta ürik asit seviyelerinin artmasına yol açar. Bu nedenle, gut veya yüksek ürik asit seviyeleri riski taşıyan kişilerin beslenmelerine dikkat etmeleri önerilmektedir.

Ürik Asit Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Ürik asit yüksekliği, vücutta normalden daha fazla ürik asitin birikimi olduğunda ortaya çıkar. Bu durum, gut adı verilen rahatsızlığın ana nedenlerinden biridir. Kanda ürik asit yüksekliği belirtileri bireyden bireye farklılık gösterir. Bazı kişilerde belirtiler hafifken diğerlerinde daha şiddetlidir. İşte asit yüksekliği belirtilerinden bazıları:

• Ağrılı Eklem İltihabı (Gut Krizi): En belirgin belirti genellikle ağrılı ve şiddetli eklem iltihaplarıdır. Genellikle büyük ayak parmak ekleminde başlayan ve ağrılı şişmeye neden olan gut krizleri görülmektedir. Eklemler kızarır, şişer ve dokunulduğunda yoğun ağrı oluşabilmektedir.
• Şiddetli Ağrı: Bu ağrılar ani bir şekilde başlar ve sık sık gece ortaya çıkar.
• Eklem Sertliği: Gut krizi sırasında etkilenen eklem bölgesi sertleşir ve hareket ettirmek zorlaşır.
• Kızarıklık ve Isı Artışı: Etkilenen eklem bölgesinde kızarıklık ve ısı artışı olur.
• Ateş: Şiddetli gut krizleri sırasında ateş yükselmesi olabilmektedir.
• Böbrek Taşları: Ürik asit yüksekliği, böbrek taşlarının oluşma riskini artırır. Böbrek taşları genellikle bel ağrısı, idrar yolu sorunları ve bazen mide bulantısı ve kusmaya neden olur.
• Böbrek Yetmezliği Belirtileri: Uzun süreli ve kontrol edilmemiş ürik asit yüksekliği, böbrek fonksiyonlarını etkiler. Böbrek yetmezliği belirtilerine yol açar. Bu belirtiler arasında idrar yapma sorunları, ödem, yorgunluk ve iştah kaybı yer alır.

Eğer ürik asit yüksekliği belirtilerini yaşıyorsanız veya bu konuda endişeleriniz varsa, bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmelisiniz. Tanı ve tedavi için doktorunuz gerekli testleri yapacak ve uygun tedavi yaklaşımını belirleyecektir.

Ürik Asit Yüksekliği Neden Olur?

Ürik asit yüksekliği, genellikle gut adı verilen bir eklem iltihabı olan gut hastalığı ile ilişkilendirilir. Ancak, ürik asit yüksekliği aynı zamanda başka sağlık sorunlarına da yol açar. İşte ürik asit neden yükselir ve ürik asit yüksekliğine neden olan bazı faktörler:

Genetik Faktörler: Aile geçmişi, ürik asit yüksekliği riskini etkiler. Aile üyelerinde bu durumun varlığı, bireyin ürik asit yüksekliği geliştirme olasılığını artırır.

Beslenme Alışkanlıkları: Pürin açısından zengin besinlerin aşırı tüketimi, ürik asit seviyelerini yükseltir. İç organ etleri, kırmızı et, deniz ürünleri ve alkollü içecekler gibi besinler pürin bakımından zengindir.

Obezite: Fazla kiloya sahip olmak, ürik asit yüksekliği riskini artırır. Obezite, vücut hücrelerinin daha fazla pürin üretmesine neden olur.

Alkol Tüketimi: Alkol, ürik asit seviyelerini yükseltir çünkü alkolün metabolizması sırasında pürinler açığa çıkar.

Bazı Sağlık Durumları: Böbrek yetmezliği, hipotiroidizm, psödo gut, lösemi gibi bazı sağlık sorunları ürik asit yüksekliği riskini artırır.

İlaçlar: Bazı ilaçlar, ürik asit seviyelerini artırır. Örneğin, idrar söktürücü ilaçlar ürik asit atılımını azaltır ve böylece ürik asit yüksekliğine yol açar.

Ürik Asit Düşüklüğü Nedir?

Ürik asit düşüklüğü (hipoürisemi), vücutta normalden daha düşük ürik asit seviyelerine sahip olma durumunu ifade eder. Düşüklüğüne neden olan bazı faktörler şunlar olabilir:

• Bazı hastalıklar (karaciğer hastalıkları, multiple skleroz, parkinson, böbrek hastalıkları) kanda ürik asit düşüklüğüne neden olabilir.
• Sağlıksız beslenme
• Genetik faktörler
• Pürinden kısıtlı diyet
• İlaç kullanımı

Tedavi Edilmediğinde Ortaya Çıkabilecek Hastalıklar

Vücuttaki hücrelerin metabolizması sırasında oluşan bir atık üründür. Normalde vücut böbrekler aracılığıyla ürik asiti atar. Ancak bazı durumlarda vücutta fazla ürik asit birikir. Bu durum bazı hastalıklarla ilişkilendirilmiştir. İşte yüksek ürik asit düzeyinin tedavi edilmediğinde ortaya çıkabilecek bazı hastalıklar:

• Gut Hastalığı
• Ürik Asit Taşları
• Kronik Ürik Asit Nefropatisi
• Kardiyovasküler Sorunlar
• Metabolik Sendrom

Ürik Asit Yüksekliğinde Beslenme Önerileri

Ürik asit yüksekliği durumunda, beslenme alışkanlıklarınızı gözden geçirerek ve belirli gıdaları sınırlayarak bu durumu yönetebilirsiniz. İşte ürik asit yüksekliği için beslenme önerileri:

Pürin İçeriği: Purin, ürik asitin oluşumuna neden olan bir bileşiktir. Pürin açısından zengin gıdaları sınırlamak veya tüketimini azaltmak, ürik asit seviyelerini düşürür. Özellikle sakatatlar, kırmızı et, deniz ürünleri ve bazı balıklar (hamsi, sardalye gibi) yüksek pürin içerir.

Alkol: Alkol, ürik asit seviyelerini artırır. Alkol tüketimini sınırlamak önemlidir.

Meyveler ve Sebzeler: Çoğu meyve ve sebze düşük pürin içerir. Bu nedenle tercih edilmesi önerilir. Özellikle kirazlar, çilekler, böğürtlen, elma gibi meyveler ve sebzeler tüketebilirsiniz.

Süt Ürünleri: Düşük yağlı süt ürünleri tüketmek ürik asit yüksekliği riskini azaltır.

Kafein ve Şeker: Kafeinli içeceklerin tüketimini sınırlamak ve aşırı şeker tüketiminden kaçınmak da faydalıdır.

Su Tüketimi: Bol su içmek, böbreklerin ürik asiti daha etkili bir şekilde atmasına yardımcı olur.

Dengeli Diyet: Genel olarak dengeli bir diyeti sürdürmek, kilonuzu kontrol altında tutar. Aşırı kiloluysanız kilo vermek, ürik asit yüksekliği riskini azaltır.

Beyaz Et ve Balık: Beyaz et (tavuk, hindi) ve düşük yağlı balık çeşitleri, daha düşük pürin içeriğine sahiptir.

Yenilmesi Gereken Besinler

Ürik asit yüksekliği durumunda, düşük pürin içeriğine sahip besinleri tercih etmek önemlidir. İşte ürik asit yüksekliği için yenilmesi önerilen besinler:

• Kiraz, çilek, böğürtlen, elma, armut, karpuz gibi meyveler
• Lahana, marul, kabak, brokoli, havuç, patates gibi sebzeler
• Tavuk, hindi gibi beyaz etler
• Balık çeşitleri, özellikle somon, alabalık, levrek gibi omega 3 yağ asitleri açısından zengindir.
• Düşük yağlı süt, yoğurt ve peynir gibi süt ürünleri
• Yumurta
• Bezelye, mercimek gibi baklagiller
• Su
• Bitki Çayları

Yenilmemesi Gereken Besinler

Ürik asit yüksekliği durumunda, yüksek pürin içeriği olan besinleri sınırlamak veya mümkünse tüketmemek önemlidir. İşte ürik asit yüksekliği için yenilmemesi gereken bazı besinler:

• Kırmızı Et: Özellikle işlenmiş kırmızı et ürünleri (sosis, salam gibi) ve yüksek yağlı etler (kuzu, dana gibi)
• Karaciğer, böbrek gibi sakatatlar
• Midye, istiridye gibi deniz ürünleri
• Bazı yağlı balık çeşitleri, özellikle uskumru ve sardalye, yüksek pürin içerir.
• Ciğer, beyin gibi iç organlar
• Kafeinli içecekler (kahve, kola)
• Alkol tüketimi
• Şekerli İçecekler
• Yüksek früktozlu mısır şurubu içeren gıdalar
• Kızarmış ve İşlenmiş Gıdalar
• Fıstık, badem, ceviz gibi kuruyemişler

Ürik Asit Yüksekliğinde Diyet Programları Neden Önemlidir?

Ürik asit yüksekliği durumunda diyet programları önemlidir. Çünkü doğru beslenme, bu durumun yönetimine yardımcı olur. Semptomları hafifletir. Yüksek ürik asit seviyeleri, gut atağı gibi semptomlara yol açar. Gut hastalığı ve beslenme ile pürin alımının azaltılması, semptomların sıklığını ve şiddetini azalmaktadır. Ayrıca yüksek ürik asit seviyeleri, böbrek taşı riskini artırır. Doğru beslenme ile pürin alımının kontrol altında tutulması, böbrek sağlığını koruma açısından önemlidir.Ek olarak doğru beslenme, ürik asit yüksekliği için gereken ilaç miktarını azaltmaya yardımcı olur.